NRC Handelsblad van 18-04-2000 Pagina 23
Een oude man zit op zijn praatstoel, het beeld wordt zwartwit en daar begint de terugblik naar de jaren twintig: een martiaal ogende klant met een dikke bos haar en een sierlijk gepunte knevel betreedt de kapperszaak waar de oude man destijds werkzaam was. De klant wil een metamorfose. De kapper plaatst de man in de stoel en begint te werken. Eerst moet dat haar maar eens plat op het hoofd worden geplakt. ,,Gut!”, roept de klant. Dan wordt de knevel gekortwiekt. En inderdaad, daar verrijst Adolf Hitler. ,,No need to be anonymous”, vermeldt het slotbeeld in gotische letters.Grappig? Volgens de makers wel. Het filmpje werd bedacht en vervaardigd voor het recente prijzengala van de Art Directors Club Nederland, een vereniging van reclamemakers die jaarlijks de beste reclame van het jaar bekroont. Tussen de prijzen door werden daar zes filmpjes vertoond over het thema dat iedereen tegenwoordig beroemd kan worden; of dat nu iemand is uit Big Brother of een kunstenaar die zich met uitgestoken hand in advertenties presenteert als uwnieuwstevriend.nl. Al die filmpjes eindigden dan ook met de constatering dat er voor geen mens meer enige noodzaak bestaat om nog langer anoniem te zijn.
Eigenlijk hadden het geen zes, maar zeven filmpjes moeten zijn. Op de ochtend van de uitreiking besloot het ADCN-bestuur echter dat het Hitler-filmpje niet door de beugel kon. Te gevoelig, aldus het oordeel van de organisatoren, zeker sinds de ophef over de politieke ontwikkelingen in Oostenrijk en het omstreden optreden van Rob Muntz als de Führer in het VPRO-programma Waskracht!. Het werd op die bewuste avond dan ook niet vertoond, maar het is nu, als cause cèlèbre, wel te zien op de website van het reclamevakblad Adformatie. Zo wordt het dus op aanzienlijk grotere schaal verspreid dan aanvankelijk de bedoeling was. Het filmpje was gemaakt voor een besloten avond, voor een publiek van reclamemakers, maar het roept de vraag op of Adolf Hitler ook in de reguliere reclame zijn opwachting zou kunnen maken.
,,Ja”, antwoordt medebedenker Arjen van Woensel, ,,maar er is een hele grote mits. Als het met een duidelijke knipoog en met heel veel understatement kan worden gedaan, zou het volgens mij mogelijk moeten zijn. Het is niet per se een no go area, vind ik. Per slot van rekening heeft John Cleese ook al vaak een heel grappige Hitler neergezet.” Ter illustratie vertelt hij van een idee dat hij laatst voor het wodkamerk Smirnoff bedacht: jongen krijgt tijdens blind date een schaduw van de letters van het cafèraam over zich heen, zodat het meisje een blokje onder zijn neus ziet en denkt dat hij een schuine kuif heeft. ,,En de afsluiting was: soms zit het tegen, drink dan Smirnoff.” Om een heel andere reden, zegt Van Woensel, is het voorstel tenslotte toch maar niet bij de wodka-importeur ingediend: ,,Die verwijzing naar Hitler had best gekund; dat was alleen maar een grappige manier om te laten zien hoe iemand een kans kan laten lopen.”
Maar dat er voetangels en klemmen zijn, merkte de Taiwanese handelsfirma die de elektrische kacheltjes van het Duitse bedrijf DBK importeert. Om duidelijk te maken dat de apparaten van Duits (en dus degelijk) fabrikaat zijn, werden vorig najaar in de metrostations van de hoofdstad Taipei affiches opgehangen waarop een getekende Hitler vrolijk de rechterarm strekte, met de tekst: ,,Verklaar de oorlog aan het koufront!” Toen de heren van DBK protesteerden, was de Taiwanese reclamechef zich van geen kwaad bewust. ,,De meeste mensen in Taiwan zijn niet zo gevoelig als het om Hitler gaat”, verklaarde hij. Al eerder maakte de Koreaanse snoepfabrikant Orion Frito-Lay affiches met een
Führer, die opgetogen kauwgom kauwde. ,,Als Hitler dankzij de kauwgom zijn gevoel voor humor had teruggekregen”, luidde toen de tekst, ,,was de Tweede Wereldoorlog er nooit geweest!” Zo kan het in ieder geval niet.
(www.adformatie.nl/adformatie/ adcn_boycot.html)